Αν και «σπίλοι» ονομάζονται οι καλοήθεις βλάβες που περιέχουν σπιλοκύτταρα, έχει σχεδόν επικρατήσει στην καθημερινή πρακτική, όλες οι καλοήθεις βλάβες του δέρματος να ονομάζονται σπίλοι (ελιές). Υπάρχουν πάρα πολλά είδη σπίλων με διαφορετική μορφή και διαφορετική πιθανότητα εξέλιξης.
Κάποιοι άνθρωποι, γυναίκες και άνδρες, έχουν πληθώρα σπίλων, πράγμα που αποτελεί αισθητικό πρόβλημα. Επίσης, κάποιοι από αυτούς τους σπίλους μπορεί να δημιουργήσουν ακόμα και λειτουργικά προβλήματα. Φυσικά, το σημαντικότερο πρόβλημα που μπορεί να δημιουργήσει ένας σπίλος είναι το να εξαλλαγεί σε μια κακοήθη βλάβη. Αυτό είναι βέβαια κάτι που δεν γίνεται συχνά και αφορά μόνο πολύ συγκεκριμένους σπίλους.

ΠΟΤΕ ΠΡΕΠΕΙ ΝΑ ΑΦΑΙΡΟΥΝΤΑΙ ΟΙ ΣΠΙΛΟΙ

Οι σπίλοι πρέπει να αφαιρούνται και να αποστέλλονται για βιοψία όταν:

1. μεταβάλλονται σε χρώμα,
2. μεταβάλλονται σε σχήμα,
3. μεταβάλλονται σε μέγεθος,
4. βρίσκονται σε περιοχές συχνού τραυματισμού,
5. βρίσκονται σε παλάμες ή πέλματα.

Επίσης κάποιοι επίπεδοι, μελαγχρωματικοί σπίλοι, που έχουν ακανόνιστα όρια και μεγάλο μέγεθος, καλό είναι να αφαιρούνται και να αποστέλλονται για βιοψία.

Αφαίρεση σπίλων για αισθητικούς λόγους

Σε κάποια άτομα μπορεί οι σπίλοι να έχουν τέτοια μορφή ή να είναι τόσοι πολλοί σε αριθμό που να αποτελούν πραγματικό αισθητικό πρόβλημα. Οι άνθρωποι αυτοί δεν θέλουν να εμφανίζουν το σώμα τους ή ακόμα και το πρόσωπο τους. Στις περιπτώσεις αυτές ενδείκνυται η αφαίρεση όλων των σπίλων ή μέρους αυτών. Το πώς θα γίνει αυτό κρίνεται κατά περίπτωση μετά από συνεννόηση με τον πλαστικό χειρουργό.

ΤΡΟΠΟΙ ΑΦΑΙΡΕΣΗΣ ΣΠΙΛΩΝ

Οι τρόποι αφαίρεσης των σπίλων είναι δύο: η χειρουργική αφαίρεση και η αφαίρεση με laser.

ΧΕΙΡΟΥΡΓΙΚΗ ΑΦΑΙΡΕΣΗ ΣΠΙΛΟΥ

Ο πλαστικός χειρουργός αφαιρεί χειρουργικώς, με νυστέρι το σπίλο με υγιή όρια και ακολούθως κάνει συρραφή του δέρματος για να κλείσει το έλλειμμα. Η μέθοδος αυτή έχει το πλεονέκτημα ότι είναι πιο ριζική σε σχέση με την αφαίρεση με laser αλλά έχει το μειονέκτημα ότι αφήνει κάποιο σημάδι. Το μέγεθος του σημαδιού εξαρτάται από το μέγεθος του σπίλου, τον τρόπο αφαίρεσης του σπίλου, από τον πλαστικό χειρουργό και από την επουλωτική τάση του δέρματος. Όταν βέβαια υπάρχει η παραμικρή υποψία ότι ένας σπίλος μπορεί να υποκρύπτει κακοήθεια, τότε υποχρεωτικά θα πρέπει να αφαιρείται με χειρουργικό τρόπο.

ΑΦΑΙΡΕΣΗ ΣΠΙΛΟΥ ΜΕ LASER

Η αφαίρεση ενός σπίλου με laser απευθύνεται αυστηρά μόνο στους σπίλους εκείνους για τους οποίους είμαστε σίγουροι ότι δεν υποκρύπτεται κακοήθεια. Αυτό μπορεί να το κρίνει ένας έμπειρος πλαστικός χειρουργός. 

Υπάρχουν διάφορα είδη laser και ο πλαστικός χειρουργός θα πρέπει να έχει την εμπειρία να επιλέξει ποιο είναι το κατάλληλο για το συγκεκριμένο σπίλο. Κάποιες φορές μπορεί να χρειαστεί και ο συνδυασμός διαφορετικών laser. Η αφαίρεση σπίλου με laser έχει το μεγάλο πλεονέκτημα του ότι δεν αφήνει κάποιο σημάδι ή αν μείνει κάτι θα είναι μια απλώς μικρή διαφορά στο χρώμα του δέρματος. Στην πλειονότητα των περιπτώσεων μπορεί να δώσει λύση σε αισθητικά προβλήματα που οφείλονται σε πολλούς σπίλους αλλά απαραίτητη προϋπόθεση για αυτό είναι η εμπειρία του πλαστικού χειρουργού στη θεραπεία αυτή. Για τους περισσότερους σπίλους αρκεί μια εφαρμογή με laser για να εξαφανιστούν για πάντα. Υπάρχουν όμως και περιπτώσεις που με το laser δεν μπορεί να  πραγματοποιηθεί η ριζική αφαίρεση του σπίλου, έτσι όπως αυτό μπορεί να επιτευχθεί με τη χειρουργική μέθοδος. Στην πράξη, τα περισσότερα είδη σπίλων μετά την ορθή εφαρμογή του laser, δεν ξαναδημιουργούνται.

Η διαδικασία της αφαίρεσης ενός σπίλου με laser διαρκεί πολύ λίγο. Στο σημείο εφαρμογής δεν τοποθετούνται ράμματα αλλά εμφανίζεται προσωρινά μια εσχάρα για περίπου 10-15 ημέρες. Αυτή πέφτει μόνη της και στο σημείο εμφανίζεται μια ερυθρότητα στο δέρμα. Η ερυθρότητα αυτή σιγά σιγά υποχωρεί μέχρι να εξαφανιστεί τελείως και να έχουμε μια πλήρως φυσιολογική εικόνα στο δέρμα. Στο χρονικό αυτό διάστημα πρέπει να αποφεύγεται η έκθεση στον ήλιο, γι’ αυτόν το λόγο, καλό είναι οι σπίλοι να μην γίνονται σε εποχές με μεγάλη ηλιοφάνεια, όπως το καλοκαίρι. Φυσικά, εάν η έκθεση στον ήλιο που κάνει ο ασθενής δεν είναι ιδιαίτερα μεγάλη, ακόμα και καλοκαίρι μπορεί να γίνει η διαδικασία με χρήση αντηλιακού.

ΧΑΡΤΟΓΡΑΦΗΣΗ ΣΠΙΛΩΝ

Η χαρτογράφηση είναι μια μέθοδος παρακολούθησης των σπίλων για μακρό χρονικό διάστημα, όταν υπάρχει υποψία ότι μπορεί να εξαλλαγούν σε κακοήθεια. Στην πράξη πρόκειται για μια φωτογράφηση υπό συγκεκριμένες συνθήκες για να μπορεί κανείς να έχει μέτρο σύγκρισης της μακροσκοπικής μορφής του σπίλου. Όταν κάποιος έχει πάρα πολλούς σπίλους είναι πολύ δύσκολο να θυμάται αν κάποιος από αυτούς έχει κάποια μεταβολή στο πέρασμα του χρόνου. Το να μπορεί να γίνει αντιληπτή η μεταβολή είναι πάρα πολύ σημαντικό διότι μπορεί να αποτελεί μια κρίσιμη προειδοποίηση για το ότι ο σπίλος πρέπει να αντιμετωπιστεί. Στις περιπτώσεις αυτές η χαρτογράφηση είναι ένα σημαντικό εργαλείο για τον πλαστικό χειρουργό. Δεν είναι απαραίτητο να γίνεται χαρτογράφηση σε οποιονδήποτε σπίλο αλλά μόνο σε πολύ συγκεκριμένους που είναι ύποπτοι για κακοήθεια. Το ποιοι είναι αυτοί οι σπίλοι, θα το κρίνει ο πλαστικός χειρουργός με βάση την πείρα του.